Bu süreç, bireyin yalnızca maddi ihtiyaçlarının değil, aynı zamanda ruhsal ve zihinsel ihtiyaçlarının da karşılanmasını gerektirir. Ancak bu gereklilik fark edilmediğinde ya da göz ardı edildiğinde, toplumlar cehaletin pençesine düşer. Cehalet, insanın ihya edilmemesinin hem sebebi hem de sonucudur.

Cehaletin temelinde, bilgi eksikliği, dar bir dünya görüşü ve bireyin kendini geliştirme isteğinin zayıflaması yatar. Cehaletin hâkim olduğu toplumlarda insanın değeri yeterince anlaşılmaz, eğitim ve manevi gelişim geri planda kalır. Bu durum, bireylerin potansiyellerini gerçekleştirememesine ve toplumsal çöküşlere yol açar. Çünkü insan, ancak bilgiyle, farkındalıkla ve ahlakla yükselir.

İnsanı ihya etmemenin bedeli, toplumsal huzursuzluk, adaletsizlik ve ahlaki yozlaşma olarak karşımıza çıkar. Eğer bir toplum, bireylerinin manevi ve entelektüel gelişimine gereken önemi vermezse, cehalet toplumun her katmanına sirayet eder. Cehalet, insanların birbirlerine ve dünyaya karşı duyarsızlaşmasına, empati yoksunu bir bireyselcilik anlayışının gelişmesine yol açar. Bu da sosyal çatışmaların artmasına, hukukun ve adaletin zayıflamasına neden olur.

Bir insanın ihya edilmemesi, onun kişisel gelişiminin önüne set çekmek demektir. Ahlak, vicdan ve erdem gibi insani değerler; bilgi, eğitim ve farkındalıkla beslenir. Bu değerler eksik olduğunda, insan yalnızca kendini değil, etrafındaki dünyayı da anlamaktan uzaklaşır. Cehaletin karanlığında yolunu kaybeden bireyler, hem kendilerine hem de topluma zarar verirler. Oysa ihya edilmiş bir insan, çevresine ışık tutan, sorunları çözebilen ve toplumu ileriye taşıyan bir güçtür.

İnsanı ihya etmek, onun ruhunu ve zihnini bilgiyle, ahlakla ve sevgiyle beslemek demektir. Bu yapılmadığında, toplumsal yapılar dağılır, bireyler yalnızlaşır ve cehalet tüm toplumları ele geçirir. Cehaletle savaşmanın yolu ise insanı ihya etmekten, ona hak ettiği değeri vermekten geçer. Ancak o zaman, birey ve toplum olarak daha adil, barışçıl ve refah içinde bir dünya inşa edilebilir.